Türkiye’nin Yakın Çevresindeki Çatışmalar ve Savaşlar

Türkiye, 1991’den bu yana yakın çevresinde birçok silahlı çatışmaya ve savaşa şahitlik etti. Bu durum, bölgedeki istikrarsızlığı artırdı ve birçok ülkeyi siyasi, askeri ve insani krizlerle karşı karşıya bıraktı.

Ankara, yıllardır bu çatışmalara diplomatik çözümler bulunması ve sivillere yönelik şiddetin sonlanması için çaba sarf etti. Türkiye, uluslararası hukuka aykırı eylemleri kınayarak şiddete karşı çıkma tutumunu benimsedi ve bazı durumlarda uzlaşma süreçlerine destek oldu.

Son olarak, Türkiye Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşta arabulucu rol üstlendi. Mart 2022 ve Mayıs 2025 tarihlerinde taraflar Türkiye’nin arabuluculuğunda bir araya gelerek ateşkes ve esir değişimi gibi konuları müzakere ettiler.

13 Haziran’da İsrail’in İran’a saldırmasıyla Orta Doğu’da gerilim arttı. Nükleer tesislerin hedef alınması ve radyasyon tehdidinden göç krizine kadar birçok sorun Türkiye’nin gündemini meşgul etti. Türkiye, daha önce de benzer bölgesel krizlerle karşı karşıya kaldı ve böyle durumlarda Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Kafkasya coğrafyalarında çeşitli krizlere tanıklık etti.

AVRUPA

Bosna Savaşı, 1992-1995 yılları arasında yaşandı ve Boşnaklar, Hırvatlar ve Sırplar arasında şiddetli çatışmalara sahne oldu. Savaş, Srebrenitsa Katliamı gibi olaylarla hafızalara kazındı.

Kosova Savaşı, 1998 yılında patlak verdi ve NATO müdahalesi sonucunda Kosova fiilen Sırbistan’dan ayrıldı.

Donbass Savaşı, 2014’te başlayan Rusya yanlısı ayrılıkçılar ile Ukrayna ordusu arasındaki çatışmalar hala devam ediyor ve Ukrayna-Rusya Savaşı’nın bir parçası olarak görülüyor.

KAFKASYA

Rusya-Çeçenistan Savaşı 1994-2009 yılları arasında yaşandı ve binlerce sivilin hayatına mal oldu.

Abhazya Savaşı, 2008’de Gürcistan ile Abhazya ve Güney Osetya arasında gerçekleşti ve bölgesel bir krize dönüştü.

2. Karabağ Savaşı, 2020’de Azerbaycan ve Ermenistan arasında gerçekleşti ve Azerbaycan Dağlık Karabağ’da önemli kazançlar elde etti.

KUZEY AFRİKA

Libya İç Savaşı, 2011’de başlayıp 2020’ye kadar devam ederek Kaddafi rejiminin devrilmesiyle sonuçlandı.

Mısır’da 2013’teki askeri darbe, ülkede siyasi istikrarsızlığa ve şiddete neden oldu.

ORTA DOĞU

Afganistan Savaşı, 1991’den 2021’e kadar devam etti ve ABD, NATO güçleri, Taliban ve yerel milis gruplar arasında cereyan etti.

Irak Savaşı, 2003-2011 yılları arasında ABD müdahalesiyle yaşandı ve Saddam Hüseyin rejimi devrildi.

İsrail-Lübnan Savaşı, 2006’da Hizbullah ve İsrail güçleri arasında gerçekleşti ve büyük yıkımlara sebep oldu.

Suriye İç Savaşı, 2011’de başladı ve 2025’e kadar devam etti. Rejim, muhalifler ve radikal gruplar arasındaki çatışmalar milyonlarca insanın hayatına mal oldu.

İsrail-Gazze çatışması, 2023 yılında Gazze’ye yönelik saldırılarla devam ediyor. İsrail’in bölgede soykırım uyguladığı iddia edilmektedir.

İsrail-İran çatışması ise 2025 yılında bölgede gerilimi tırmandırdı.